Prawo i Rynek

Blog o prawie pracy, zabezpieczenia społecznego,
rynku usług prawniczych i pracy prawnika

Blog o prawie pracy, zabezpieczenia społecznego,
rynku usług prawniczych i pracy prawnika

Zasiłek dla opiekuna ? czyli o tym, jak działają protezy

15 maja 2014 r. weszła w życie ustawa z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (DzU z 2014 r, poz. 567). Sądząc po pytaniach, jest to teraz temat numer jeden w większości gmin (ops-ów, wydziałów świadczeń).

Zasiłki dla opiekunów to typowa proteza ? trzeba było jakoś rozwiązać sytuację po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował odebranie świadczeń pielęgnacyjnych opiekunom niepełnosprawnych osób innych niż własne dzieci. Moim zdaniem, jeśli system wymaga protez, to nie najlepiej świadczy to systemie.

Gminy, które zajmują się ich wypłatami zmagają się z tym, jak zweryfikować to, czy danej osobie pomoc się należy. Są dwie zasadnicze trudności: piętrowość przesłanek i przyznawanie świadczeń wstecz.

Piętrowość przesłanek

Zgodnie z art. 2 ustawy zasiłek dla opiekuna przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa z dniem 1 lipca 2013 r.

Przysługuje:

1) za okresy od 1 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy (czyli do 14 maja 2014 r.), w których osoba spełniała warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.;

2) od dnia wejścia w życie ustawy (czyli od 15 maja 2014 r.), jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.

Trzeba więc badać przesłanki z ustawy o świadczeniach rodzinnych w jej archiwalnym brzmieniu i z nowej ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. I dlatego na przykład status bezrobotnego nie przeszkadza w otrzymaniu zasiłku dla opiekuna za wsteczne okresy.

Przyznawanie wstecz

Osoby, które zostały w połowie 2013 r. pozbawione świadczeń opiekuńczych radziły sobie w różny sposób. Nie wszystkie bezczynnie czekały na odmianę losu. Rejestrowały się jako bezrobotne, zatrudniały się, korzystały z zasiłków z pomocy społecznej, odwoływały się od decyzji gmin i otrzymywały świadczenia pielęgnacyjne lub specjalne zasiłki opiekuńcze w wyniku decyzji SKO lub orzeczeń sądów administracyjnych. To właśnie te zmiany sytuacji faktycznej komplikują przyznawanie zasiłków dla opiekunów, szczególnie wstecz, tzn. od 1 lipca 2013 r. do 14 maja 2014 r. Ustawa przewiduje część z tych sytuacji, ale nie wszystkie i ? jak to przy protezie ? nie wszystko idealnie pasuje do realiów konkretnych spraw.

Poza tym gminie trudno zweryfikować okoliczności faktyczne, przede wszystkim to, czy dana osoba opiekowała się bliskim niepełnosprawnym.

3 rodzaje świadczeń

Zwróćmy też uwagę, ze system wsparcia stał się nieczytelny dla przeciętnego odbiorcy. Mamy teraz 3 rodzaje świadczeń dla opiekunów osób niepełnosprawnych:

– świadczenie pielęgnacyjne (adresowane do rodziców opiekujących się niepełnosprawnymi dziećmi)

– specjalny zasiłek opiekuńczy z ustawy o świadczeniach rodzinnych

– zasiłek dla opiekuna.

Wszystkie one mają zbliżone przesłanki przyznawania.

Z tym, że moim zdaniem, zasiłek dla opiekuna nie jest świadczeniem rodzinnym. W przeciwieństwie do dwóch pozostałych świadczeń.

Wnioski o zasiłek dla opiekuna zainteresowani mogą składać do połowy września br.. Zważywszy jednak, że prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się co do zasady na czas nieokreślony (art. 6 ustawy), to można spodziewać się, że świadczenie to jeszcze długo będzie w centrum uwagi gmin.

 

 

Kategoria: Świadczenia socjalne